تامین خواسته حقوقی چیست؟ [شرایط، هزینه و نحوه اجرا]
دادرسی امری است که گاهی اوقات شکل پیچیدهای به خود میگیرد. تمامی ادعاهایی که از جانب طرفین در دادگاه بیان میشود، باید به طرز دقیقی مورد بحث و بررسی قرار گیرند. نتیجه این امر، این است که حق هیچیک از طرفین تضییع نمیشود و در نهایت، بهترین رای صادر خواهد شد. ازاینرو، یکی از مواردی که ممکن است در دعاوی حقوقی مطرح شود، تامین خواسته است. در این محتوا قصد داریم به بررسی کامل مفهوم تامین خواسته حقوقی، شرایط، هزینه، مستثنیات دین، اعسار، نحوه اجرا و مدتزمان اعتبار آن بپردازیم. با ما همراه باشید.
شما با مطالعه این مطلب میتوانید مهمترین جوانب «تامین خواسته حقوقی» را یاد بگیرید و با آگاهی بیشتری در این مسیر گام بردارید. همانطور که میدانید، اقدام اشتباه میتواند مسیر یک پرونده را بهکل تغییر دهد.
منظور از تامین خواسته حقوقی چیست؟
تامین بر اساس قانون آیین دادرسی مدنی به معنای توقیف اموال است. مفهوم این واژه در ماده 121 این قانون مورد توجه قرار گرفته است تا به این ترتیب از برداشتهای مختلف در این خصوص جلوگیری گردد. درخواست تامین خواسته، درخواستی است که از جانب هر یک از طرفین میتواند برای جلوگیری از تضییع حق به دادگاه ارائه شود.
برای مثال، تصور کنید که شخص «الف» صاحب باغی است که زمان برداشت میوههای آن فرا رسیده است. در همین شرایط، شخص «ب» ادعای مالکیت آن را میکند و دعوایی را در دادگاه به جریان میاندازد.
شخص «الف» این را میداند که تا پایان دادرسی و صدور حکم نهایی، میوههای باغ از بین خواهند رفت. به همین دلیل، درخواست تامین خواسته را علیه شخص «ب» مینماید. فایده این امر در جایی است که در صورت صدور رای به نفع شخص «الف»، خسارت میوههای باغ از قبل به وی پرداخته شده است.
شرایط تامین خواسته حقوقی؛ به زبان ساده
اگر درخواست تامین خواسته از جانب شخص خواهان مطرح گردد، صدور قرار تامین شرایط خاصی دارد که عبارتاند از:
۱. مستند دعوا باید سند رسمی باشد. منظور از سند رسمی؛ چک، سفته، احکام دادگاه و یا هر سندی باشد که به سرعت صحت آنها قابل اثبات باشد.
۲. امکان از بین رفتن خواسته خواهان وجود داشته باشد. این امر در بند ب ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده است.
۳. در نتیجه صدور این قرار، ممکن است خسارتی به خوانده وارد آید. بنابراین، خواهان باید در نتیجه صدور قرار تامین، این خسارت را نقدا به صندوق دادگستری بپردازد. البته مقصود از واژه نقد، پرداختهای الکترونیکی که امروزه رایج است را هم شامل میشود.
۴. طبق بند «ج» ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی، در مواردی دادگاه مکلف به صدور قرار تامین خواسته است.
اگر درخواست تامین خواسته حقوقی از جانب خوانده مطرح گردد، باید توجه داشت که نسبت به دعوایی میتواند درخواست شود که مستند دعوای خواهان، اسناد رسمی نباشد. از طرفی هم دادگاه ضرورت صدور این قرار در دعوا را تشخیص دهد. در غیر این صورت، قراری صادر نخواهد شد.
هزینه تامین خواسته چقدر است؟
تامین خواسته حقوقی بر اساس ماده 113 قانون آیین دادرسی مدنی، در جایی قابل طرح است که خواسته عین معین یا چیزی معلوم باشد. در غیر این صورت، با توجه به اینکه ارزش دقیق آن را نمیتوان سنجید، تعیین مبلغ آن نیز امری منتفی است.
بهطورکلی، تامین خواسته و هزینه آن با تصمیمگیری دادگاه تعیین میگردد. در این خصوص مبلغ خواسته اصلی نیز تاثیر مستقیم را در تعیین این مبلغ دارد. تعیین و پرداخت این مبلغ شرایط ویژهای دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت.
برای مشاوره در خصوص تامین خواسته حقوقی و یا محول کردن پرونده به وکلای پایه یک دادگستری، از دکمههای زیر استفاده کنید.
مستثنیات دین در تامین خواسته حقوقی
بر اساس قانون جدید نحوه پرداخت محکومیتهای مالی، مواردی از قبیل گوشی همراه، محل زندگی و هزینههای اساسی زندگی هر شخص بهشرطی که عرفا در شأن وی باشند، جزو مستثنیات دین محسوب میگردند و نمیتوان هیچگونه حسابوکتابی در خصوص آنها داشت. این امر نیز شامل تامین خواسته حقوقی میگردد.
گفتنی است که اگر خواسته عین معین باشد، مستثنیات دین تاثیری در تامین خواسته نخواهد داشت.
اعسار در تامین خواسته حقوقی
بر اساس ماده 6 قانون نحوه پرداخت محکومیتهای مالی، «معسر» کسی است که به غیر از مستثنیات دین، مال دیگری را برای پرداخت دیون خود در اختیار نداشته باشد. باید توجه داشت که بر اساس تبصره این ماده، عدم دسترسی به اموال در حکم نداشتن مال است. کسی که «معسر» است، مکلف به پرداخت هزینههای دادرسی نیز نمیباشد.
بهطورکلی اثبات اعسار، موجب معافیت شخص از پرداخت هزینههایی میگردد که جنبه عمومی دارند. در مواردی که جنبه شخصی دارند، اعسار فرد هیچ کمکی به وی نخواهد کرد.
بنابراین، میتوان نتیجه گرفت که اعسار، فرد را از پرداخت هزینه دادخواست تامین خواسته معاف میکند، اما وی را از هزینه تودیع خسارت احتمالی معاف نمیگرداند.
تامین خواسته تا چه زمانی اعتبار دارد؟
بر اساس ماده 112 قانون آیین دادرسی مدنی، اگر درخواستکننده تامین خواسته تا ده روز پس از درخواست خود نسبت به اصل دعوا دادخواست ارائه ندهد، قرار لغو میگردد. البته باید توجه داشت که لغو این قرار طبق این ماده با درخواست خوانده امکانپذیر خواهد بود.
اگر صدور قرار تامین با درخواست از جانب خواهان باشد، زمانی این قرار صادر میشود که خواهان خسارت احتمالی وارده به خوانده را نیز به به صندوق دادگستری بپردازد.
نحوه اجرای تامین خواسته حقوقی
در خصوص این قرار همانطور که گفته شد، هریک از طرفین بنا بر شرایط میتواند صدور آن را درخواست نمایند. بنابراین، قائم به شخص خاصی نیست. ضمن اینکه بر اساس ماده 116 قانون آیین دادرسی مدنی، شخص طرف مقابل میتواند تا ده روز نسبت به این قرار اعتراض نماید.
تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی
بهطورکلی در حالت عادی، تامین خواسته حقوقی بدون تودیع خسارت احتمالی ممکن نیست. زیرا اگر دعوا مستند به سند رسمی باشد که صدور قرار تامین از جانب خوانده در مورد آن منتفی است؛ و اگر در مورد سایر اموال باشد، باید حتما مبلغی برای تودیع خسارت احتمالی از جانب صاحب درخواست گرفته شود.
اگر تامین خواسته بر اساس بند «ج» ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی انجام گیرد، بدون تودیع خسارت احتمالی میسر خواهد شد. زیرا طبق این بند، در خصوص اوراق تجاری واخواست شده، دادگاه مکلف به صدور قرار تامین است.
سخن پایانی
ما در این مقاله از سایت «Vakilbaman»، تلاش کردیم تا مفهوم تامین خواسته حقوقی و مباحث پیرامون آن نظیر مستثنیات دین، هزینه، اعسار، شرایط، نحوه اجرا و اعتبار آن را مورد بررسی قرار دهیم. شما با آگاهی از این موارد میتوانید با اطلاعات بیشتری مشکل را بررسی کرده و اقدام مناسبتری انجام دهید. ازآنجاکه که موضوع تامین خواسته جزئیات زیادی را به همراه دارد، توصیه میکنیم با یک وکیل مشورت کنید. همچنین، میتوانید از سرویس مشاوره حقوقی وبسایت استفاده نمایید تا وکلای ما بهترین راهحل را در اختیار شما قرار دهند.