راه های طلاق از طرف زن چیست و چقدر طول میکشد؟
در قانون مدنی بر اساس فقه اسلامی، طلاق به‌عنوان حقی برای مرد شناخته شده است؛ اما این امر همیشه مطلق نیست. به عبارتی دیگر، در قانون شرایطی ذکر شده که در صورت وجود این شرایط، زن می‌تواند درخواست طلاق دهد و برای این کار اقدام نماید. با اینکه قانون‌گذار در این مسیر محدودیت‌هایی را متوجه زوجه ساخته است، اما به‌طورکلی می‌توان گفت طلاق از جانب زن، امری است که به‌موجب قانون شناخته شده است. حال اینکه راه های طلاق از طرف زن چیست؟ چه مدت طول میکشد؟ چه مدارکی نیاز دارد؟ بحثی است که در این مطلب به آن می‌پردازیم.
راه های طلاق از طرف زن
راه های طلاق از طرف زن در قانون مدنی بسیار محدود هستند، اما غیرممکن نمی‌باشند. در تبصره ماده 1133 قانون مدنی، این راه‌ها برای طلاق از طرف زن نام برده شده‌اند که در ادامه آن‌ها را شرح می‌دهیم:
۱. توکیل در طلاق:
یکی از روش‌ها برای طلاق از طرف زن، این است که مرد این حق را به وی بدهد. گاهی اوقات، مرد تحت شرایطی حاضر می‌شود حق طلاق را به زن بدهد. در این صورت زوجه‌ای که دارای این حق باشد، می‌تواند برای طلاق خود اقدام کند.
طلاق از طرف زن به این روش، یکی از ساده‌ترین روش‌ها برای طلاق زوجه است. البته همان‌طور که گفته شد، این اقدام نیاز به توافق قبلی دارد. همچنین بهتر است بدانید، «توکیل» در طلاق امری است که در ماده 1119 قانون مدنی ذکر شده است.
۲. استنکاف از دادن نفقه:
نفقه، حق زن است و بر اساس وضعیت وی در منزل پدری تعیین می‌گردد. در صورتی که شوهر، «مستنکف» از دادن نفقه باشد و به عبارتی دیگر از دادن نفقه خودداری کند، زن به محکمه مراجعه می‌کند.
در ابتدا اوضاع و احوال مرد در دادگاه بررسی می‌شود و وی به پرداخت نفقه ملزم می‌گردد. اگر بار دیگر و پس از اجرای حکم دادگاه، شوهر از دادن نفقه خودداری کند، زن می‌تواند از وی طلاق گیرد. طلاق از طرف زن در این روش، در ماده 1129 قانون مدنی ذکر شده است.
۳. عسر و حرج:
ما در یک مطلب جداگانه درباره «عسر و حرج» صحبت کرده‌ایم؛ که مطالعه آن می‌تواند به شما کمک کند. به‌طورکلی عسر و حرج، از رایج‌ترین ادعاهایی است که زوجه در دادگاه می‌تواند به آن استناد کند. عسر و حرج واژه‌ای کلی است و دامنه گسترده‌ای دارد؛ اما قانون‌گذار مصادیق آن را در تبصره ماده 1130 قانون مدنی ذکر کرده است.
بر اساس این تبصره، ترک منزل توسط زوج در مدت‌زمان معین، اعتیاد به مشروبات الکلی و مواد مخدر، محکومیت قطعی زوج به حبس از پنج سال یا بیشتر، ضرب و شتم یا سوءرفتار نسبت به زوجه، ابتلای زوجه به بیماری‌های صعب‌العلاج روانی یا ساری یا هر بیماری که به زندگی مشترک خلل وارد کند، از مصادیق عسر و حرج است. گفتنی است، عسر و حرج صرفا محدود به این موارد نیست و دادگاه در اثبات سایر موارد عسر و حرج، مخیر است.
طلاق از طرف زن چقدر طول میکشد؟
مسئله دیگری که در خصوص طلاق از جانب زن مطرح است، مدت‌زمان می‌باشد. به‌طورکلی طلاق از سمت زن، مدت‌زمان مشخصی ندارد و بستگی به موارد مورد رسیدگی دارد. معمولا پس از دادخواست طلاق از طرف زن، ادعاهای مختلف در این خصوص موجب افزایش زمان رسیدگی می‌گردد. زیرا قاضی باید ابتدا موارد را بررسی کرده و در نهایت نسبت به آن‌ها رأی صادر کند. بدیهی است هر چقدر این ادعاها بیشتر باشد، مدت‌زمان بیشتری برای رسیدگی صرف خواهد شد.
بنابراین طلاق از سمت زن، مدت‌زمان مشخصی ندارد. اما بهتر است بدانید، طلاق توافقی سریع‌تر انجام می‌شود. زیرا معمولا زوجین ادعاهای کمتری را علیه هم مطرح می‌کنند و این می‌تواند موجب کاهش مدت‌زمان رسیدگی گردد.
جهت دریافت مشاوره در خصوص طلاق از طرف زن و یا اعطای وکالت به وکیل متخصص خانواده، روی دکمه‌های زیر کلیک کنید.
بررسی طلاق غیابی از طرف زن
طلاق غیابی از طرف زن، در صورتی امکان‌پذیر است که شرایط گفته‌شده در بخش بالا وجود داشته باشد. در این خصوص، زن در محکمه حاضر شده و دلایل و اظهارات خود را به دادگاه ارائه می‌نماید. دادگاه پس از احراز شرایط و بررسی صحت آن‌ها، حکم طلاق زن را جاری خواهد کرد. گفتنی است، حکم طلاق بدون حضور زوج در دادگاه صادر می‌شود.
البته طلاق غیابی از طرف زن، مانع تجدیدنظرخواهی از سوی مرد نیست و وی می‌تواند در یک مدت‌زمان مقرر، در دادگاه حاضر شده و جهت تجدیدنظر از تصمیم گرفته‌شده، عمل کند.
مدارک لازم برای درخواست طلاق از طرف زن
در درجه اول، باید مدارک شناسایی شامل شناسنامه و کارت ملی وجود داشته باشند و این در همه ادوار قطعی است. در کنار آن، ارائه اصل و کپی عقدنامه نیز امری ضروری است. زیرا عقدنامه، سندی رسمی بوده که به ازدواج جنبه قانونی می‌بخشد. بنابراین، وجود آن ضروری است.
همچنین، در صورتی که عقدنامه موجود نبود، می‌توان رونوشت معتبری از آن را ارائه کرد. این رونوشت از دفترخانه‌ای که صیغه عقد در آن جاری شده است، قابل دریافت می‌باشد.
ارائه وضعیت حقوق زوجه نسبت به یکدیگر نیز حائز اهمیت است. مهم‌ترین حق در این خصوص، مهریه می‌باشد که پیش از جاری شدن خطبه طلاق باید در مورد آن اظهارنظر کرد. همچنین، در برخی شرایط گواهی عدم بارداری برای طلاق از جانب زن موردنیاز است.
شرایط طلاق از طرف زن در دوران عقد
از نظر قانون‌گذار، فاصله زمانی عقد تا طلاق مهم نیست. مهم این است که شرایط طلاق برای زوجه وجود داشته باشد. بنابراین، اگر شرایط مذکور وجود داشت، زن می‌تواند حتی در دوران عقد نیز نسبت به طلاق خود اقدام نماید.
در خصوص جدایی در دوران عقد، موردی که بیش از طلاق از طرف زن رایج است، فسخ نکاح است. هرچند که طلاق از طرف زن نیز در این زمینه موضوع کمرنگ و دور از ذهنی نیست.
طلاق از طرف زن و مهریه
مهریه، حق مسلم زن بوده و از جمله مواردی است که باید به زن پرداخت شود. طلاق از طرف زن، موجب اسقاط حق مهریه نیست؛ حتی اگر مقدار آن با «تراضی» طرفین تعیین نشده باشد. شایان ذکر است اگر مهریه با «تراضی» زوجین تعیین شده باشد، توافق آن‌ها مقدم است و اگر تعیین نشده باشد، بر اساس قوانین موجود در قانون مدنی تکلیف زن مشخص می‌شود.
معمولا در عرف حاضر، درخواست مهریه به معنای طلاق است؛ اما در قانون این‌چنین نیست. مهریه حق زن می‌باشد و ارتباطی به زمان نکاح و طلاق ندارد. همچنین، تنها زن می‌تواند مهریه را اسقاط کرده و به اصطلاح ببخشد و زوج (مرد) چنین حقی ندارد.
طلاق از طرف زن ناشزه در قانون
«زن ناشزه» زنی است که تمکین نمی‌کند و مقرراتی نیز بر آن وجود دارد که بر زنان عادی نیست. به‌عنوان نمونه، زن ناشزه مستحق نفقه نیست. این امر بر اساس ماده 1108 قانون مدنی قابل اثبات است. بنابراین زنی که ناشزه باشد، نمی‌تواند به استناد استنکاف شوهر از عدم پرداخت نفقه، تقاضای طلاق نماید.
مسئله دیگر در مورد زن ناشزه، مهریه او است. به‌طورکلی، مهریه هیچ ارتباطی با «نشوز» زن ندارد. حتی هنگامی‌که زوجه (زن) در مقابل زوج (مرد) تمکین نکرده است، مستحق مهریه بوده و این امر، موجب سقوط حق مهریه وی نیست. در خصوص زن ناشزه و حقوق وی، مقررات حق حبس نیز قابل توجه است.
بر اساس ماده 1085 قانون مدنی، زن می‌تواند تا زمانی که مهر به او پرداخت نشده است، از انجام وظایف خود در مقابل شوهر امتناع کند و این امر مستحق حق نفقه وی نخواهد بود. البته اقامه حق حبس، در صورتی است که زن قبلا وظایف خود را انجام نداده باشد؛ وگرنه انجام وظایف سابق، به معنای پذیرش ضمنی و اسقاط حق حبس برای زن خواهد بود.
آیا طلاق از طرف زن به سبب کراهت امکان‌پذیر است؟
به‌طورکلی طلاق از جانب زن به سبب کراهت، از نظر دادگاه پذیرفته نیست. مگر اینکه کراهت به دلیل عسر و حرج باشد؛ در غیر این صورت صرف وجود کراهت و تنفر، دلیل منطقی و قابل قبولی برای حق طلاق از طرف زن نیست. مگر اینکه زوج بر این امر رضایت داشته باشد و به اصطلاح، طلاق توافقی انجام شود. رویه قضایی موجود نیز بر همین امر دلالت دارند.
در سال‌های گذشته با افزایش آمار طلاق، قانون‌گذار نهایت تلاش خود را کرده است تا با مسئله طلاق با سختی‌های بیشتری برخورد کند. به عبارت دیگر، طلاق تا زمانی که فاقد موارد مذکور در قانون باشد، مورد دادرسی و پیگیری قرار نخواهد گرفت.
البته این یک امر بدیهی در نظام اسلامی است. زیرا در کتب دینی، طلاق با کراهت یاد شده و این مسئله که قانون‌گذار با سخت‌گیری با آن برخورد کند، امری طبیعی است. اما در بسیاری موارد، اقدامات زوجه می‌تواند قاضی را مجاب به صدور رأی طلاق کند. برای مثال، گذشت زوجه از تمامی حقوق مالی، امری است که اثبات عسر و حرج را برای دادگاه مشهودتر می‌کند.
سخن پایانی
در این مقاله از «وکیل با من»، تلاش کردیم تا شما را با شرایط و راه های طلاق از طرف زن آشنا کنیم. چنانچه ابهامی در این خصوص دارید، می‌توانید در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا توسط وکلای ما پاسخ داده شود. همچنین، توصیه می‌کنیم با توجه به پیچ‌وخم‌های موضوع طلاق از جانب زن، حتما با یک وکیل خانواده مشورت کنید؛ سپس اقدامات لازم را انجام دهید.