شرایط و مراحل طلاق از طرف مرد (زوج) چگونه است؟
جدایی و طلاق، عمل حقوقی است که متاسفانه در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته است. از دلایل عمومی و شخصی، همگی به نحوی در افزایش این آمار دخیل هستند. به همین دلیل، قانون‌گذار با وضع قوانین و مقررات خاصی، سعی بر آن داشته است تا زوجین را از این کار باز دارد. زیرا این اقدام در شرع هم نکوهش شده و بر کراهت آن نیز تاکید شده است. در این خصوص، فرقی میان طلاق از طرف مرد (زوج) و طلاق از طرف زن وجود ندارد. اما، سوالاتی در خصوص طلاق از جانب مرد وجود دارد که در این مطلب به آن پاسخ خواهیم داد.
در مورد طلاق و شیوه انجام آن، قوانین مختلفی وجود دارند و مقرراتی را نیز در این خصوص وضع کرده‌اند. در ادامه با ما همراه باشید تا تمام نکات مهم این حوزه را به شما عرض کنیم. قطعا پس از خواندن این محتوا، اطلاعات شما در خصوص طلاق و شرایط طلاق از سمت مرد افزایش پیدا خواهد کرد.
طلاق از طرف مرد چگونه است؟
به‌طورکلی، اصل بر این است که حق طلاق با مرد است. این امر از ماده 1133 قانون مدنی قابل استنباط است. در این ماده مقرر می‌دارد که مرد می‌تواند با شرایط مقرر در قانون و به‌واسطه دادگاه، همسر خود را طلاق دهد. البته این مسئله، به این معنا نیست که زن هیچ‌گاه حق طلاق ندارد. زیرا در تبصره همین قانون، حق طلاق برای زن را نیز تحت شرایطی به رسمیت شناخته و در خصوص آن سخن گفته شده است.
لازم به ذکر است طلاق از طرف مرد، به همین سادگی و تنها با خواندن یک خطبه محقق نخواهد شد. بلکه این امر شرایط و مراحل خاص خود را دارد که رعایت آنها در حال حاضر لازم‌الاجرا است. بنابراین باید حتما مورد توجه قرار گیرد و بر اساس آن عمل شود.
نکته دیگر در خصوص طلاق از جانب مرد، این است که این عمل حقوقی تنها نسبت به نکاح دائم انجام می‌پذیرد. در خصوص نکاح موقت، چیزی به اسم طلاق جاری نخواهد بود. بلکه نکاح موقت در نتیجه انقضا مدت و یا بذل باقی مدت توسط زوج پایان می‌پذیرد. این مسئله، امری است که در ماده 1139 قانون مدنی به آن تصریح شده است.
حقوق زن در طلاق از طرف مرد
همچنین لازمه طلاق از طرف مرد، این است که پیش از جاری شدن خطبه، کلیه حقوق زن به وی پرداخت شود. این امری بدیهی است که در قانون و رویه قضایی بارها ثابت شده است. این حقوق، انواع مختلفی دارند که مهریه، نفقه و اجرت المثل از جمله مشهورترین آنها می‌باشند.
مهریه:
تعیین مهریه یا عدم تعیین آن، خللی در ایجاد عقد نکاح وارد نمی‌کند اما در هنگام جدایی، باید حتما پرداخت شود. اگر مهریه با «تراضی» طرفین تعیین شده باشد که البته معمولا هم این‌چنین است، بر همان اساس باید پرداخت شود. اما اگر مهریه تعیین نشده باشد، باید بر اساس مواد موجود در قانون مدنی تعیین گردد. در شرایطی زن مستحق اجرت المثل خواهد بود که احکام دقیق آنها در قانون مدنی ذکر شده است. همچنین، در خصوص مهریه، تفاوتی میان طلاق از طرف مرد و یا زن وجود ندارد.
نفقه:
همان‌گونه که می‌دانید، نفقه زن با شوهر وی است. حتی زمانی که زن با شوهر خود طلاق رجعی می‌کند، همچنان نفقه ایام عده وی بر عهده شوهر می‌باشد. زیرا در این فرض، شوهر می‌تواند از طلاق رجوع نماید و به همین ترتیب، می‌توان گفت همچنان حقی نسبت به زن دارد. نفقه قابل اسقاط نیست و معمولا بر اساس اوضاع و احوالی که زن در منزل پدری خود داشته است، تعیین می‌گردد. نفقه زن وجه ممتاز است و بر سایر طلبکاران ارجحیت دارد.
اجرت المثل:
زن بابت کارهایی که در منزل شوهر خود انجام داده است، مستحق اجرت‌المثل است؛ به این شرط که این کارها شرعا به عهده وی نباشد. مگر اینکه صریحا اعلام کرده باشد که کارها را رایگان انجام داده است. به‌عنوان نمونه، برقراری رابطه زناشویی، شرعا حقی است که زوج در مقابل زوجه دارد و زن نمی‌تواند از این بابت، اجرتی را مطالبه نماید. گفتنی است، تا سال‌ها در این مورد، خلل قانونی وجود داشت تا اینکه قانون‌گذار در سال 1385 با تبصره الحاقی به ماده 336 قانون مدنی، این خلاء را برطرف نمود.
جهت مشاوره تلفنی در خصوص طلاق از طرف مرد و یا اعطای وکالت به وکیل خانواده، از دکمه‌های زیر استفاده کنید.
طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن
بهتر است بدانید، طلاق از طرف مرد بدون رضایت زن نیز امکان‌پذیر است. زیرا در خصوص حق طلاق از سمت مرد، اشاره‌ای به وجود رضایت زن در قانون مدنی نشده است. معمولا در رویه قضایی موجود، هنگامی‌که زن به طلاق راضی نباشد، سخت‌گیری‌های بیشتری اعمال می‌گردد؛ اما این امر به معنای اسقاط حق طلاق از طرف زوج نیست.
البته همان‌طور که گفته شد، طلاق از طرف مرد مستلزم پرداخت کلیه حقوق زن می‌باشد. مگر اینکه زن حق خود را به مرد ببخشد یا «بری» کند. گفتنی است، در این مورد قانون‌گذار به زن اختیار داده است و محدودیت قانونی خاصی در این خصوص جاری نیست.
طلاق از طرف مرد در دوران عقد
در قانون ایران، طلاق از طرف مرد در دوران عقد نیز امکان‌پذیر است. در این زمان بسته به اینکه نزدیکی انجام گرفته یا خیر، مقدار مهریه زن تعیین خواهد شد. بر اساس ماده 1092 قانون مدنی، چنانچه شوهر، زن خود را قبل از نزدیکی طلاق دهد، زن مستحق نصف مهریه خواهد بود. همچنین اگر طلاق بعد از نزدیکی انجام گیرد، زن مستحق تمام مهریه خواهد بود.
طلاق از طرف مرد و پرداخت مهریه
در خصوص طلاق از جانب مرد و پرداخت مهریه، مقررات مختلفی در قانون مدنی ذکر شده است. اگر مهریه بین زوجین تعیین نشده باشد و مرد زن خود را طلاق دهد، ماده 1093 قانون مدنی حاکم خواهد بود. اگر طلاق قبل از نزدیکی انجام گرفته باشد، مهریه زن بر اساس حال مرد از حیث فقر و غنا پرداخت می‌شود و اگر پس از نزدیکی طلاق دهد، حال زن از حیث شرافت و ثروت خانوادگی تعیین می‌گردد.
اگر مهریه بین زوجین تعیین شده باشد، بر اساس ماده 1092 قانون مدنی عمل می‌گردد که به تفصیل در قسمت‌های بالا توضیح داده شد. لازم به ذکر است که مهریه، حق زن است و مرد نمی‌تواند آن را اسقاط کند. بلکه این اقدام توسط خود زن انجام‌پذیر است.
طلاق از طرف مرد و اعسار
یکی از راه‌هایی که مرد می‌تواند پرداخت یکجای مهریه عندالمطالبه و سایر حقوق را تقسیط کند، ادعای اعسار است. اعسار و روش‌های اثبات آن در قانون دادرسی مدنی به‌صراحت ذکر شده است اما در اینجا، ذکر این نکته ضروری است که با اعسار، پرداخت مهریه به‌صورت اقساطی انجام می‌پذیرد.
اینکه پرداخت مهریه در چند قسط انجام شود، نسبت به اوضاع و احوال و شرایط، متفاوت خواهد بود. اما در این خصوص، فیش حقوقی و مقدار دارایی مرد در تعیین این اقساط و تعداد آنها مؤثر است.
طلاق غیابی از طرف مرد چگونه است؟
در خصوص طلاق از سمت مرد، نیازی به حضور زن در محکمه نبوده و در صورت غیاب زن نیز طلاق به‌صورت غیابی انجام می‌پذیرد. البته زن می‌تواند پس از صدور حکم، نسبت به تجدیدنظر و واخواهی آن اقدام کند و منعی از این بابت ندارد. گفتنی است این امر، در رویه دادگاه‌های حاضر نیز جاری می‌باشد.
طلاق از طرف مرد چقدر طول می‌کشد؟
در خصوص مدت طلاق از طرف مرد، نمی‌توان زمان دقیقی را تعیین کرد. زیرا این امر بستگی به موارد مختلفی دارد که هرکدام، شرایط دادرسی را طولانی‌تر و پیچیده‌تر می‌کند. اینکه زوجین نسبت به یکدیگر چه حقوق و ادعاهایی دارند، از موارد مهم و تعیین‌کننده مدت‌زمان طلاق از طرف مرد است.
به‌طورکلی، می‌توان گفت در صورتی که طلاق به شکل توافقی انجام گیرد، زمان کمتری برای آن لحاظ خواهد شد و در صورتی که به شکل غیر توافقی و با ادعاهای مختلفی انجام پذیرد، قطعا زمان دادرسی در خصوص آن افزایش خواهد یافت.
تفاوت درخواست طلاق از طرف مرد یا زن
در مورد درخواست طلاق از طرف زن، محدودیت‌های ویژه‌ای شامل حال اوست. بر اساس تبصره ماده 1133 قانون مدنی، زن تنها می‌تواند در صورت وجود شرایط معینی که به تفصیل در قانون مدنی ذکر شده است، اقدام کند. این شرایط حکم موت فرضی شوهر، استنکاف از دادن نفقه توسط وی و یا ادعای عسر و حرج زن است.
«عُسر» به معنای فشار معنوی و «حَرَج» به معنای فشار مادی است. بهتر است بدانید، شرایط عسر و حرج در ماده 1130 قانون مدنی ذکر شده است. همچنین، در خصوص درخواست طلاق از جانب مرد، محدودیت‌های کمتری برای وی لحاظ شده است.
طلاق از طرف مرد چه مراحلی دارد؟
برای درخواست طلاق از طرف مرد، ابتدا وی باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی نزدیک محل سکونت خود مراجعه کند. در این دفاتر، اقدام به ثبت دادخواست عدم سازش با زوج اقدام نماید و مشخصات دقیق خود و زوجه را در آن قید کند. سپس به‌صورت جداگانه با زوجه، برای خود داور تعیین و به دادگاه معرفی می‌کنند. این داوران میان آنها سعی در ایجاد سازش خواهند کرد.
پس از این مراحل، دعوا به یکی از شعب دادگاه‌های خانواده ارجاع می‌شود و سپس بابت حقوق زوجه به کارشناس ارجاع و کارشناس پس از تودیع دستمزد نسبت به حقوق زوجه اظهارنظر می‌کند.
اگر در این مرحله زوجه دارای حق و حقوقی باشد، ابتدا باید آنها وصول گردد که شرایط و موارد این حقوق در بالا ذکر شد. پس از پرداخت کلیه حقوق، حکم طلاق صادر خواهد شد. آخرین مرحله، جاری کردن خطبه طلاق بین طرفین است که در دفترخانه انجام می‌گیرد.
سخن پایانی
ما در این مطلب از وب‌سایت «وکیل با من» تلاش کردیم تا شما را با تمام جوانب طلاق از طرف مرد آشنا نماییم. چنانچه شما هم درگیر چنین مسائلی هستید و یا قصد دارید اطلاعات خود را در خصوص طلاق از جانب مرد یا زوج افزایش دهید، توصیه می‌کنیم با یک وکیل مشورت نمایید. البته، بهتر است وکیل خانواده باشد تا بهتر بتواند به شما کمک کند. همچنین، اگر تجربه‌ای دارید که می‌تواند برای دیگران مفید باشد، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.