مجازات معاونت در جرم چیست؟ + [تفاوت معاونت با مشارکت]
وقتی جرمی انجام می‌شود، ممکن است علاوه بر مجرم افرادی دیگری نیز در این جرم دخالت داشته باشند. متاسفانه برخی افراد خواسته یا ناخواسته درگیر چنین جرمی می‌شوند و از عواقب آن نیز با خبر نیستند. در این مقاله قصد داریم معاونت در جرم را تعریف کرده و تفاوت آن با مشارکت را نیز شرح دهیم. همچنین، میزان مجازات آن را در قانون ایران مورد بررسی قرار می‌دهیم. اگر این موضوع کیفری یکی از نگرانی‌های شما هم است، این مقاله را تا انتها بخوانید.
معاونت در جرم چیست؟
هنگامی‌که عملی خلاف قانون و با قصد و نقشه قبلی صورت گیرد، جرم انجام شده است و به فردی که مرتکب جرم شده نیز مجرم گفته می‌شود. علاوه بر این، قانون‌گذار از معاونت در جرم و مشارکت در جرم نیز یاد کرده است. به این ترتیب، فردی که به مجرم کمک می‌کند و یا وی را در انجام آن جرم همکاری می‌کند، معاون و یا شریک جرم محسوب می‌شود.
وجه مشترک معاونت و مشارکت در جرم را می‌توان کمک و همکاری و همچنین، اطلاع آن‌ها از نیت مجرم عنوان کرد. اما در مورد تفاوت این دو مفهوم، قانون‌گذار هر دو عمل را از یکدیگر تفکیک کرده است که در ادامه به آن می‌پردازیم.
تفاوت معاونت و مشارکت در جرم
برای آگاهی از مفهوم معاونت در جرم، ابتدا لازم است تفاوت معاون و مشارکت در جرم را بدانید. کلمه معاون از مصدر «عون» در زبان عربی گرفته شده و به معنای «یاری دادن» است.
به‌طورکلی، معاون به فردی اطلاق می‌شود که بدون دخالت مستقیم، باعث انجام جرم شده است. مطابق ماده ۱۲۶ قانون مجازات اسلامی، معاون جرم فردی است که مباشر یا مجرم را ترغیب یا وقوع جرم را تسهیل کند.
در واقع اصلی‌ترین شرایط در انجام معاونت در جرم را می‌توان وحدت قصد و همچنین، تقدم و یا هم‌زمانی رفتار معاون و مجرم عنوان کرد. درحالی‌که مشارکت در جرم، از نظر قانونی به معنای دخالت در اجرای جرم بوده و البته رکن روانی نمی‌تواند تعیین‌کننده شراکت کردن یا نکردن در جرم باشد. برای مثال، ممکن است فردی در جرم قتل شراکت داشته باشد، اما شراکت وی قتل عمد یا غیر عمد باشد.
شرایط معاونت در جرم چیست؟
معاونت در جرم بدون هیچ‌گونه دخالتی در انجام جرم و با روش‌های زیر صورت می‌گیرد:
- ترغیب و تحریک به انجام جرم
- تهدید، تطمیع و یا دسیسه
- فریب و نیرنگ
- تهیه وسایل ارتکاب جرم
- ارائه راه و روش ارتکاب جرم
جهت دریافت مشاوره درباره معاونت در جرم و یا محول کردن پرونده، روی دکمه‌های زیر کلیک کنید.
مجازات معاونت در جرم چیست؟
همان‌طور که می‌دانید، زمانی که فعل یا ترک فعلی به‌عنوان جرم در نظر گرفته می‌شود و فردی به‌عنوان معاون جرم شناخته می‌شود، طبیعتا باید مجازاتی برای وی در نظر گرفته شود. برای آگاهی از مجازات معاونت در جرم می‌توان به ماده 127 قانون مجازات اسلامی اشاره کرد.
طبق این ماده، چنانچه برای معاونت در جرمی مطابق شرع یا قانون مجازاتی تعیین نشده باشد؛ در موردی که مجازات قانونی جرم، سلب حیات یا حبس دائم باشد؛ معاون در جرم به حبس تعزیری درجه دو و سه محکوم خواهد شد.
در مورد مجازات معاونت در جرم سرقت حدی و یا قطع عمدی عضو، مجازات معاون جرم، حبس تعزیری درجه پنج و شش خواهد بود. اما در شرایطی که مجازات قانونی شلاق حدی باشد، معاون در جرم به ۳۱ تا ۷۴ ضربه شلاق تعزیری درجه شش محکوم می‌شود.
در نهایت در جرائم موجب تعزیر یک تا دو درجه پایین‌تر از مجازات جرم ارتکابی، در انتظار معاون در جرم خواهد بود؛ مگر در مورد مصادره اموال، انفصال دائم و انتشار حکم محکومیت که مجازات معاون به ترتیب جزای نقدی درجه چهار، شش و هفت می‌باشد.
در خصوص مجازات معاونت در جرم، اگر قصاص نفس یا عضو به هر دلیلی انجام نشود، معاون نیز بر اساس میزان تعزیر فاعل جرم، مجازات خواهد شد.
همچنین، بر اساس ماده ۱۵ قانون جرائم رایانه‌ای که در سال ۱۳۸۸ به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است، اگر فردی دیگران را برای دستیابی به محتویات مستهجن، تحریک، ترغیب، تهدید و یا تطمیع کند؛ و یا از فریب استفاده نماید و یا اینکه دستیابی به این اطلاعات را تسهیل کرده و یا آموزش دهد، برابر قانون از ۹۱ روز تا ۱ سال حبس و یا به پرداخت ۵ میلیون تا ۲۰ میلیون ریال جزای نقدی محکوم می‌شود. گفتنی است، انجام این اقدامات برای محتویات مبتذل نیز ۲ میلیون تا ۵ میلیون ریال جزای نقدی خواهد داشت.
همچنین، قانون‌گذار در بخش دوم این ماده قانونی برای مجازات معاونت در جرم، در مورد انجام آموزش، تسهیل دستیابی، تحریک یا ترغیب، تهدید، دعوت، اقدام به فریب برای انجام جرائم منافی عفت یا استعمال مواد مخدر یا روان‌گردان یا خودکشی یا انحرافات جنسی یا اعمال خشونت‌آمیز، از ۵ میلیون ریال تا ۲۰ میلیون ریال جریمه نقدی را به‌عنوان مجازات تعیین کرده است.
البته این قوانین به محتویاتی که برای مقاصد علمی یا هر مصلحت عقلایی دیگر تهیه، تولید، نگهداری و یا حتی ارائه و انتشار داده شود، مربوط نخواهد شد. به‌طورکلی، در این نوع پرونده‌ها توصیه می‌کنیم از بهترین وکیل کیفری استفاده کنید تا همراه شما باشد.
سخن پایانی
قانون‌گذار در مورد فردی که بدون دخالت مستقیم موجب انجام جرم شده باشد، به‌عنوان «معاون جرم» یاد کرده و مجازات مشخصی برای وی تعیین کرده است. بنابراین، بهتر است قبل از انجام هر کاری از وکیل و یا فردی که اطلاعات حقوقی کافی دارد، مشاوره حقوقی بگیرید تا درگیر چنین جرم کیفری نشوید. مجازات معاونت در جرم سنگین بوده و بهتر است، اطلاعات کافی را در این خصوص کسب نمایید.
ما در این بخش از وب‌سایت «Vakilbaman» تلاش کردیم تا شما را با مفهوم معاون جرم آشنا کنیم و همچنین، تفاوت آن را با مشارکت در جرم شرح دهیم. اگر سوالی در این خصوص دارید، می‌توانید در بخش نظرات از وکلای ما بپرسید.