جرم شهادت دروغ چیست؟ + [نحوه اثبات و مجازات در دادسرا و دادگاه]
آیا می‌دانید شهادت کذب مجازات سنگینی دارد و نمی‌توان آن را پس گرفت؟ به‌طور خلاصه، اگر فردی در مراجع قانونی به دروغ صحبت کند، یعنی شهادت دروغ داده است. ازآنجاکه بسیاری از افراد ابهامات زیادی در خصوص این جرم کیفری دارند، تصمیم گرفتیم در این بخش درباره مفهوم گواهی کذب، ارکان، نحوه اثبات، نحوه شکایت و مجازات شهادت دروغ در دادسرا و دادگاه صحبت کنیم. توصیه می‌کنیم تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
شهادت، یکی از مهم‌ترین ادله‌های اثبات دعوا در روند رسیدگی می‌باشد. ازاین‌رو، در مواد مختلفی از قانون به شهادت و شرایط شاهد اشاره شده و مورد توجه قانون‌گذار قرار گرفته است. اما گاهی اوقات، شهادت دروغ روند رسیدگی پرونده را به کل تغییر می‌دهد. به همین سبب، برای شهادت کذب مجازات خاصی در قانون تعیین شده است؛ که در ادامه به مجازات شهادت دروغ نیز خواهیم پرداخت.
جرم شهادت دروغ چیست؟
در پاسخ به این سوال ابتدا باید مفهوم شهادت را مورد بررسی قرار دهیم. «شهادت» در لغت به معنای گواهی دادن است. شخص گواه با توجه به اطلاعاتی که در اختیار دارد، به کشف حقیقت کمک خواهد کرد. این اطلاعات به سود و زیان شهادت‌دهنده نخواهد بود، اما به ضرر دیگری می‌باشد. در نتیجه، بحث شهادت دروغ در اینجا مطرح خواهد شد.
شخص گواهی‌دهنده به سود خود و به سبب وعده‌هایی که از پیش دریافت کرده و یا حتی با هدف دریافت مبلغی، می‌تواند شهادت دروغ دهد و همین اطلاعات کذب، باعث تغییر مسیر پرونده و تباهی زندگی دیگری شود.
به بیانی ساده‌تر، شهادت دروغ عبارت است از: «ادا کردن گواهی کذب توسط گواهی‌دهنده در نزد مقامات رسمی دادگاه» همچنین، برای تحقق شهادت دروغ باید شرایطی وجود داشته باشد که در ادامه آن‌ها را بررسی می‌کنیم. گفتنی است، در صورت شهادت کذب در دادگاه و دادسرا، مرتکب به مجازات شهادت دروغ محکوم می‌شود.
نحوه اثبات شهادت دروغ
وجود اطلاعات کذبِ شاهد، یکسان نبودن موضوع گواهی شهود و تناقض اظهارات شهود، می‌تواند خط بطلانی بر روی شهادت شاهدان باشد و به استناد همین اطلاعات، شهادت دروغ مورد اثبات قرار گیرد. علاوه بر این، توجه داشته باشید که علم قاضی نیز نقش مهمی در موضوع اثبات شهادت کذب دارد.
درصورتی‌که شهادت کذب اثبات شود، سبب بطلان حکم صادره خواهد شد. در صورت وجود خسارت نیز با توجه به مواد قانون مسئولیت مدنی جبران خسارت بر عهده شهادت‌دهنده خواهد بود.
برای دریافت مشاوره در خصوص جرم شهادت دروغ و یا محول کردن پرونده به وکلای پایه یک، از دکمه‌های زیر استفاده کنید.
نحوه شکایت شهادت دروغ
به‌طورکلی، با تقدیم شکواییه می‌توان از شاهدان دروغین شکایت کرد و در این شرایط، با صدور حکم قطعی موجب اعاده دادرسی شد. شهادت دروغ در دادسرا طرح می‌شود و در صورت وجود دلایل قابل‌قبول، کیفرخواست صادر خواهد شد. گفتنی است، صرف صدور حکم نمی‌تواند نشانه قطعی بودن باشد؛ چراکه پس از گذشت مدت‌زمان تجدیدنظرخواهی، قطعی بودن حکم تایید خواهد شد.
پس از قطعیت، می‌توان رأی را ضمیمه درخواست اعاده کرده و مجدد از دادگاه درخواست رسیدگی کرد. در نهایت، می‌توان گفت در حال حاضر شهادت کذب یکی از مشکلات مهم در روند رسیدگی صحیح به پرونده‌ها بوده و به نظر می‌رسد در ماده مربوط به آن باید بازبینی صورت گیرد.
ارکان شهادت دروغ به زبان ساده
در توضیح ارکان این جرم، می‌توان گفت شهادت کذب در دسته جرائم مطلق قرار می‌گیرد و مقید به حصول نتیجه نمی‌باشد. با توجه به اینکه با ادای شهادت دروغ، سوءنیت عام در این جرم اثبات می‌شود، وجود عمد در ارتکاب جرم غیر قابل انکار است و سوءنیت خاص نیز در این جرم وجود نخواهد داشت.
گواهی دروغ باید در دادگاه و نزد مقام رسمی باشد، وگرنه مشمول ماده فوق نخواهد شد. همچنین، شاهد باید شرایط ادای شهادت که در قانون مشخص شده است را داشته باشد. در غیر این صورت، هیچ‌گونه گواهی از سوی او مورد قبول نخواهد بود.
شهادت دروغ چه مجازاتی دارد؟
در ماده ۶۵۰ از بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۷۵، به مجازات شهادت دروغ اشاره شده است. طبق این ماده، هر کسی که در نزد مقامات رسمی دادگاه، گواهی کذب بدهد به حبس از ۹۱ روز تا ۲ سال محکوم خواهد شد و یا به جزای نقدی به میزان یک میلیون و پانصد هزار ریال تا دوازده میلیون ریال محکوم می‌شود. لازم به ذکر است، در این ماده به جبران خسارت واردشده توسط گواهان اشاره‌ای نشده است.
سخن پایانی
ما در این مطلب از «وب‌سایت وکیل با من» تلاش کردیم تا به زبان ساده مفهوم شهادت دروغ، ارکان، نحوه اثبات، مراحل شکایت و مجازات شهادت کذب را برایتان توضیح دهیم. اگر کماکان ابهامی در خصوص این جرم کیفری دارید، می‌توانید در بخش نظرات بنویسید تا توسط وکلای ما پاسخ داده شود. همچنین، توصیه می‌کنیم اگر با چنین پرونده‌ای درگیر هستید، از یک وکیل کیفری خوب کمک بگیرید تا راه‌حل صحیح را در اختیار شما قرار دهد.