ارکان، نحوه اثبات و مجازات تخریب [طبق قانون جدید]

آیا می‌دانستید به آتش کشیدن هم نوعی تخریب محسوب می‌شود؟ شاید بسیار پیش آمده که در اخبار اصطلاح تخریب را شنیده باشید؛ اما ندانید که این جرم به چه معناست و یا چه مجازاتی در انتظار مجرم است. در این مقاله می‌خواهیم به سوالات پرتکرار در مورد جرم تخریب پاسخ دهیم؛ که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به مفهوم، ارکان، نحوه اثبات و مجازات تخریب اشاره کرد. شما با خواندن این مطلب می‌توانید با آگاهی از تعریف دقیق جرم، میزان مجازات هر نوع ویران‌سازی یا خرابی را محاسبه نمایید.

منظور از جرم تخریب چیست؟

ویران و یا خراب کردن در دید مردم به معنای تخریب بوده و از نظر قانونی، هر نوع لطمه زدن عمدی به اموال و بناها حتی اگر در حد جزئی باشد، تخریب تلقی می‌شود. جالب است بدانید که از نظر قانونی، به آتش کشیدن نیز نوعی تخریب است و شامل مجازات تخریب خواهد شد.

در قانون مجازات اسلامی بارها به این جرم و مجازات آن اشاره شده است. هرچند قانون‌گذار تعریف مشخصی از این جرم ارائه نکرده است؛ اما وجود مصداق‌ها در این قانون، موجب شده تا جرم تخریب به این صورت نیز معنا شود: «هرگونه لطمه و صدمه وارد کردن کلی یا جزئی، توسط اشخاص حقیقی و حقوقی که از روی عمد بر روی اموال منقول و غیرمنقول انجام گردد، تخریب محسوب می‌شود.»

ارکان جرم تخریب

در تعیین هر جرم سه عنصر باید وجود داشته باشد تا مرتکب مشمول مجازات تخریب شود؛ که نخستین آن، عنصر قانونی است و باید قانون‌گذار آن فعل را اصطلاحا جرم‌انگاری کرده باشد. دومین عنصر، عنصر مادی است و باید رفتار یا عملی که جرم تلقی شده، صورت گرفته باشد. در نهایت، عنصر معنوی جرم که قصد و آگاهی ارتکاب مجرم از جرم است.

برای اینکه انجام جرم تخریب محرز شود، قانون‌گذار عواملی را تعیین کرده است که در تشخیص جرم مهم بوده و قاضی با توجه به این قرائن، حکم صادر می‌کند.

مهم‌ترین نکته در وقوع جرم تخریب، سوءنیت است؛ یعنی این فعل تنها در صورتی جرم است که به عمد و با قصد و نیت قبلی انجام شده باشد. بنابراین، مرتکب باید در تخریب اموال و ضرر رساندن قصد و نیت قبلی داشته باشد. در این صورت محرز شدن قصد مجرمانه مرتکب که موجب ضرر به دیگری شده باشد، اولین عنصر تشکیل‌دهنده این جرم است.

نکته دوم از عناصر تشکیل دهنده این جرم، موضوع آن است؛ که در این مورد به معنای لطمه وارد شدن به هر شیء منقول و غیرمنقول است. در نهایت فعل تخریب باید آگاهانه باشد؛ یعنی فرد مرتکب از صدمه‌ای که به مال دیگری وارد می‌کند، آگاهی داشته باشد. گفتنی است، در صورت تحقق این جرم، مرتکب به مجازات تخریب محکوم می‌شود.

اثبات جرم تخریب

برای مجازات تخریب، ابتدا باید بتوانیم وقوع جرم را اثبات کنیم و ازآنجاکه این جرم از جرایم کیفری محسوب می‌شود، برای اثبات آن نیز از ادله اثبات جرم کیفی استفاده می‌شود. گفتنی است، این ادله در جرایم کیفری شامل اقرار، شهادت و علم قاضی است.

در مورد اقرار، این مورد در میان حقوق‌دانان به «سید‌ الادله» معروف است و بالاترین دلیل برای اثبات هر جرمی است. اما کمتر پیش می‌آید که شخص مرتکب، خودش به جرمی که مرتکب شده اقرار کند. با این وجود، اقرار یکی از راه‌های اثبات جرم تخریب و تمامی جرایم کیفری به شمار می‌آید.

دومین ادله برای اثبات جرم، شهادت شهود است. به این معنا که فرد یا افرادی که شاهد انجام جرم توسط مرتکب بوده‌اند، در دادگاه حاضر شده و علیه فرد شهادت می‌دهند. البته مطابق قانون، شاهدان باید واجد شرایط باشند.

اما سومین ادله برای اثبات جرم تخریب، علم قاضی است. به این معنا که قاضی با استناد به شواهد، مدارک و قرائن می‌تواند جرم را محرز اعلام کرده و برای آن مجازات تخریب را در نظر گیرد.

برای دریافت مشاوره در خصوص جرم تخریب و یا اعطای وکالت به وکیل متخصص، از طریق دکمه‌های زیر با ما در ارتباط باشید.

مجازات تخریب چیست؟

در خصوص مجازات تخریب، با توجه به اینکه تخریب مربوط به اموال دولتی و یا خصوصی بوده است؛ متفاوت خواهد بود. قانون‌گذار در ماده 683 قانون مجازات اسلامی، مجازات سختی برای تخریب اموال دولتی در نظر گرفته است.

چنانچه مجرم در صورت غارت، اتلاف اموال، اجناس و یا محصولات، از سوی بیش از 3 نفر مورد قهر و غلبه باشد، به 2 تا 5 سال حبس محکوم می‌شود. همچنین برابر ماده 686، اگر فردی موجب تخریب درختان و فضای سبز شود، به 6 ماه تا 3 سال حبس یا جزای نقدی از سه تا هجده میلیون ریال محکوم می‌شود.

در ماده 687 نیز قانون‌گذار مجازات مجرمین برای تخریب، ایجاد حریق، از کار انداختن و یا هر نوع خرابکاری در شبکه‌های آب و فاضلاب، برق، نفت، گاز، پست و تلگراف و تلفن و مراکز مخابرات و رادیو و تلویزیون و متعلقات مربوط به آن‌ها اعم از سد و کانال و انشعاب لوله‌کشی و نیروگاه‌های برق و خطوط انتقال نیرو و مخابرات (کابل‌های زمینی، هوایی یا نوری) و دستگاه‌های تولید و توزیع و انتقال آن‌ها که به هزینه یا سرمایه دولت یا با سرمایه مشترک دولت و بخش غیردولتی یا توسط بخش خصوصی برای استفاده عمومی ایجاد شده و همچنین، در علائم راهنمایی و رانندگی و سایر علائمی که به منظور حفظ جان اشخاص یا تأمین تأسیسات فوق یا شارع و جاده‌ها نصب شده است را به دلیل اخلال در نظم عمومی، حبس از 3 تا 10 سال تعیین کرده است.

در مورد تخریب اموال عمومی، قانون‌گذار طبق اصل 40 و 22 قانون اساسی اعلام کرده که حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است. بنابراین، هر فردی که باعث تعرض به این موارد شود، بر اساس ماده 676 قانون مجازات اسلامی به 6 ماه تا 3 سال حبس محکوم خواهد شد.

بر اساس ماده 677 این قانون، هر فردی که به‌طور عمد اشیا منقول و غیرمنقول متعلق به شخص دیگری را تخریب نماید و یا سبب اتلاف آن گردد، به حبس از 6 ماه تا 3 سال محکوم می‌شود. گفتنی است، قانون‌گذار برای افرادی که شروع به انجام جرم تخریب کنند نیز مجازات 6 ماه تا 2 سال حبس را در نظر گرفته است. قاضی پس از اثبات جرم بر اساس قانون، مجازات تخریب را اعلام کرده و حکم به اجرای آن خواهد داد.

مطالبه خسارت ناشی از جرم تخریب

فرد زیان‌دیده می‌تواند از طریق دادخواهی پیگیر تخریب اموال خود باشد. به این صورت که دادخواست شکایت را تنظیم کرده و به همراه مدارک به دادگاه صالحه برای رسیدگی تحویل نماید تا از طریق دادگاه و دادسرا، مجازات قانونی برای مجرم صادر شود.

البته با توجه به طولانی بودن روند رسیدگی، بهتر است برای مطالبه خسارت به یک وکیل مجرب مراجعه نمایید تا شانس بیشتری در احقاق حقوقتان داشته باشید. گفتنی است، وکیل کیفری تخصص بیشتری در این زمینه‌ها دارد و همچنین، اگر سوالی در خصوص مجازات تخریب دارید، بهتر است از او بپرسید.

سخن پایانی

در این بخش از «وکیل با من» سعی کردیم موارد مهمی همچون مفهوم جرم تخریب، ارکان، نحوه اثبات و مجازات تخریب را تشریح کنیم. همان‌طور که گفتیم، شما می‌توانید با اطلاع دقیق در مورد این موضوع مهم و کیفری، آگاهانه‌تر عمل نمایید. آیا پاسخ سوال خود را دریافت کردید؟ اگر کماکان ابهامی در این خصوص دارید، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا وکلای ما شما را راهنمایی کنند.