جرم سقط جنین؛ ارکان، تغلیظ دیه و مجازات
یکی از جرائمی که نام آن به گوش همه ما خورده است، سقط جنین است. در متون فقهی اسلامی و همچنین در قوانین موضوعه ما، مجازات‌های مختلفی برای این جرم پیش‌بینی شده است. زیرا جنین حتی هنگامی‌که متولد نشده باشد دارای روح مقدس پروردگار است و بنابراین جرم انگاری‌های مختلف در این حوزه امری طبیعی است. در ادامه با ما همراه باشید تا مفهوم، ارکان و مجازات سقط جنین را خدمت شما عرض کنیم.
جرم سقط جنین چیست؟
در قانون مجازات اسلامی، تعریف دقیقی از سقط جنین نشده و بیشتر این امر به عرف واگذار شده است. سقط جنین به معنای امری ارادی است که موجب از بین رفتن جنین زنده موجود در رحم مادر می‌گردد. البته در متون فقهی تعاریف دیگری هم شده است. اما، می‌توان گفت تمامی این تعاریف دارای یک مفهوم می‌باشند. ضمن اینکه در عرف کنونی ما هم این اقدام به‌طور کامل صریح و روشن است و ابهامی در خصوص شناسایی آن وجود ندارد.
ارکان جرم سقط جنین
در مواد مختلف قانونی، مجازات‌های متفاوتی برای انواع سقط جنین مطرح گردیده است که به اختصار آنها را توضیح می‌دهیم.
1. سقط جنین بر اثر ضرب و یا اذیت و آزار مادر باردار
این جرم در ماده 622 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است که مرتکب باید با سو نیت این کار را انجام دهد و همچنین در صورت ارتکاب، علاوه بر پرداخت دیه یا قصاص، به یک تا سه سال حبس محکوم خواهد شد.
2. سقط جنین بر اثر بی احتیاطی یا بی مبالاتی شخص راننده
اگر شخص راننده وسیله نقلیه با بی احتیاطی تصادفی را حادث گردد و در این بین، جنینی نیز فوت کند، مرتکب به حبس از دو ماه تا یک سال و پرداخت دیه محکوم می‌گردد.
همچنین، اگر تحت همین شرایط جنین سقط نشود، اما بر اثر فشار و ترس وارد شده زودتر از موعد وضع حمل گردد، مجازات آن دو تا شش ماه حبس و یا پرداخت دیه است. بهتر است بدانید، این مجازات‌ها از مواد 715 و 716 قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات قابل اثبات است.
لازم به ذکر است که در این جرم، نظر کارشناسی به اینکه بی احتیاطی و بی مبالاتی از ناحیه کدام‌یک از رانندگان بوده است نیز بسیار مهم می‌باشد. در هر حال، این جرمی است که مصداق‌های آن‌هم در اطراف ما کم وجود ندارد.
3. سقط جنین بر اثر مصرف مواد مضر و یا ادویه‌ها
مجازات این جرم هم در ماده 623 قانون مجازات اسلامی ذکر شده است. بر اساس این ماده، اگر کسی با سوءنیت، یعنی با وجود علم و عمد این وسایل را در اختیار مادر باردار قرار دهد و وی را به استفاده از آنها سوق دهد، به مجازات موجود در این ماده محکوم خواهد شد. مگر اینکه هدف از این کار، حفظ جان مادر باشد.
چیزی که در مورد سقط جنین مهم می‌باشد، این است که همیشه جان مادر نسبت به جان جنین برتری دارد. زیرا حقوق مادر تثبیت شده است، اما حقوق جنین زمانی تثبیت می‌گردد که زنده متولد شود. به همین دلیل، سقطی که برای نجات جان مادر انجام شود، موجب دیه نیست. این مسئله، یکی از مهم‌ترین مواردی است که در تحقق جرم سقط جنین باید مورد توجه قرار گیرد.
جهت مشاوره درباره جرم سقط جنین و یا محول کردن پرونده به وکیل، از دکمه‌های زیر استفاده نمایید.
تغلیظ دیه در سقط جنین
در قانون مجازات اسلامی مصوب 92، مقررات خاصی را برای پرداخت دیه جنین تعیین کرده است که البته دانستن آنها خالی از لطف نیست. مطابق ماده 716 در این قانون، نرخ دیه جنین بر اثر مقدار رشد آن متفاوت است. به این منظور که در بدو ایجاد نطفه تنها دو صدم دیه انسان کامل را دارد و این نرخ به هر اندازه که رشد بیشتری حاصل گردد، افزایش خواهد داشت.
آخرین مرحله از پرداخت دیه جنین در جرم سقط جنین، مرحله‌ای است که روح در آن دمیده شده باشد. در این زمان اگر جنین پسر باشد، دیه کامل و چنانچه جنین دختر باشد، نصف دیه لحاظ می‌گردد.
گفتنی است در ماده 720 قانون مجازات اسلامی، مجازات صدمه‌هایی که به جنین وارد شود، مشخص گردیده است که در این مورد هم حسب مورد بر اساس نرخ دیه‌هایی که در ماده 716 گفته شده است، عمل می‌گردد. تعیین نرخ دقیق آن با قاضی صادرکننده رای است.
همچنین، ماده 721 مقرر می‌کند که اگر چیزی از زن سقط شود ولی با تشخیص کارشناس منشا انسان بودن آن ثابت نگردد، «دیه» و «ارش» نخواهد داشت. با توجه به پیچیدگی‌های قانونی، توصیه می‌کنیم از یک وکیل کیفری کارکشته و خوب کمک بگیرید تا در این مسیر شما را همراهی کند.