مجازات فرار از دین چیست؟ + [راه‌های اثبات این جرم]
بسیار پیش آمده که در بحث‌های حقوقی می‌شنویم شخصی متعهد به پرداخت وجهی مشخص است و برای فرار از پرداخت این دین، اموالش را به شکل صوری یا واقعی به شخصی دیگر واگذار می‌کند. این عمل که در قانون جرم فرار از دین نامیده می‌شود، امروزه قابل پیگیری و اثبات است و برای آن مجازات در نظر گرفته می‌شود. در ادامه این مطلب، بیشتر در مورد مفهوم، نحوه اثبات و مجازات فرار از دین توضیح می‌دهیم.
فرار از دین چیست؟
فرار از دین به‌واسطه نوعی معامله و برای فرار از پرداخت بدهی صورت می‌گیرد. در این معامله شخص مدیون، اموال و دارایی‌های خود را به شخصی دیگر منتقل می‌کند تا طلبکار قادر نباشد در صورت عدم اجرای تعهد و پرداخت دین توسط مدیون، طلب یا دین خود را از طریق مصادره اموال و دارایی‌های او وصول کند. معامله فرار از دین به دو شکل صورت می‌گیرد:
- صوری
- واقعی
در نوع صوری، بابت انتقال اموال پولی مبادله نمی‌شود و تنها مالکیت سندی مالی یا ملکی از شخصی به شخص دیگر منتقل می‌شود که این معامله صوری است و مشمول مجازات فرار از دین خواهد بود.
اما گاهی معامله فرار از دین، با انتقال پول صورت می‌گیرد و طی یک قرارداد واقعی مالکیت سند به شخصی دیگر منتقل می‌شود و هزینه دریافت می‌گردد. در این مواقع، در صورت عدم پرداخت دین توسط مدیون با پول به‌دست آمده، معامله واقعی است. اما این عمل نیز فرار از دین محسوب شده و مرتکب به مجازات فرار از دین محکوم می‌شود.
راه‌های اثبات فرار از دین
ازآنجاکه ثبت دلیل انتقال یک سند یا انجام یک معامله مشابه در قرارداد ضروری نیست، اثبات یک معامله فرار از دین کار راحتی نخواهد بود. البته درصورتی‌که معامله از نوع صوری باشد و انتقال وجه در آن صورت نگیرد، اثبات این مدعا راحت‌تر می‌شود. به‌طورکلی اسنادی که می‌تواند به اثبات صورت گرفتن یک معامله به قصد فرار از دین کمک کنند عبارت است از:
1. ارائه اسناد و اثبات معامله انجام‌شده بین شخص بدهکار و شخص خریدار
2. ارائه اسناد و مدارک محکومیت قطعی بدهکار در خصوص پرداخت دین و درخواست مجدد حق و طلب مسلم از سوی فرد طلبکار
3. اثبات انجام معامله پس از محکومیت بدهکار یا پس از سررسید بدهی
جهت مشاوره درباره جرم فرار از دین و یا اعطای وکالت، با ما در ارتباط باشید.
برای مثال، اگر مردی پس از به اجرا گذاشته شدن مهریه توسط همسرش و صدور حکم قطعی از دادگاه اقدام به انتقال اموالش کند، معامله با شرایطی خاص فرار از دین محسوب می‌شود. اما اگر انتقال اموال پیش از صدور حکم قطعی از دادگاه صورت گرفته باشد، اثبات آن کار آسانی نخواهد بود و پیچیدگی‌های حرفه‌ای خود را می‌طلبد.
یکی از راه‌های اثبات در این مواقع کمک گرفتن از شاهدان عینی مطلع به انجام شدن یک معامله به قصد فرار از دین با نیت قبلی است. در ادامه این مقاله قصد داریم مجازات فرار از دین را به‌طور دقیق مورد بررسی قرار دهیم.
مجازات فرار از دین
در مورد مجازات معامله فرار از دین باید گفت که در صورت اثبات جرم، نه‌تنها فروشنده یا شخص مدیون، بلکه شخص خریدار نیز در صورت اطلاع از دلیل صورت گرفتن معامله مجرم بوده و مجازات خواهد شد. اما پس از فسخ قرارداد، مجازات‌هایی که برای بدهکار در نظر گرفته می‌شود عبارت است از:
- حبس تعزیری از شش ماه تا دو سال
- پرداخت جزای نقدی
- یا هر دو مجازات
برای خریدار یا شخصی که اموال به او منتقل شده است نیز در صورت اثبات اطلاع او در مورد شرایط معامله، بازپرداخت مال و در صورت واگذار کردن آن بازپرداخت معادل نقدی‌اش در نظر گرفته می‌شود.
به این معنی که شخص خریدار ملزم به پرداخت جریمه نقدی نیست و تنها کافی است تا مال منتقل‌شده یا معادل نقدی آن را بازگرداند. در صورت عدم اطلاع شخص خریدار، پرداخت جریمه فسخ قرارداد و ضرر وارده به خریدار نیز بر عهده شخص طلبکار است. اگر کماکان ابهامی در خصوص مجازات فرار از دین دارید، می‌توانید در بخش دیدگاه‌ها بپرسید.
رای وحدت رویه فرار از دین
جهت پایان دادن به اختلاف‌نظر محاکم پیرامون ملاک زمانی وقوع جرم فرار از دین، رای وحدت رویه شماره 774 مورخ 1398/01/20 از دیوان عالی کشور صادر شد که انتقال اموال قبل از حکم قطعی فرار از دین محسوب نمی‌شود و جرم نیست.
سخن پایانی
ما در این مطلب تلاش کردیم تا مفهوم، انواع، نحوه اثبات و مجازات فرار از دین را شرح دهیم. امیدواریم توانسته باشیم شما را با مفهوم این جرم آشنا کنیم و به سوال‌هایتان نیز پاسخ مناسبی دهیم. چنانچه قصد دارید در این خصوص اطلاعات بیشتری کسب کنید، بهتر است از یک وکیل کیفری خوب مشورت بگیرید. همچنین، می‌توانید از سرویس «مشاوره حقوقی تلفنی» ما نیز استفاده کنید.