جرم رابطه نامشروع چیست و چه مجازاتی دارد؟ + [نحوه اثبات و اعتراض]

روابط نامشروع در فرهنگ‌ها، کشورها و ادیان مختلف تعاریف گوناگونی دارد. به‌طورکلی، هنگامی‌که زن و مرد نامحرم خط قرمزهای یک رابطه متعارف را رد کنند، رابطه نامشروع شکل گرفته است. یعنی زمانی که به انجام اموری می‌پردازند که برخلاف شرع و قوانین فعلی کشور است، درگیر چنین رابطه‌ای خواهند شد. ازآنجاکه ابهامات زیادی در ارتباط با این نوع رابطه‌ها وجود دارد، تصمیم گرفتیم تا در این مطلب به بررسی کامل مفهوم روابط نامشروع، انواع، عناصر تشکیل‌دهنده، نحوه اثبات، نحوه اعتراض و مجازات آن بپردازیم. با ما همراه باشید.

جرم رابطه نامشروع چیست؟

تعریف لغوی روابط نامشروع:

از نظر لغوی «رابطه» یعنی دو نفر که با یکدیگر ارتباط داشته باشند و کلمه «نامشروع» نیز یعنی رابطه این دو فرد مخالف شرع باشد و به عبارتی، غیرشرعی به شمار آید.

جهت مشاوره در خصوص جرم رابطه نامشروع و یا اعطای وکالت به وکیل، از دکمه‌های زیر استفاده کنید.

تعریف اصطلاحی روابط نامشروع:

هنگامی‌که مرد و زن با یکدیگر محرم نبوده و رابطه جنسی برقرار می‌کنند که به دخول نمی‌رسد. درصورتی‌که به حد دخول برسد، این عمل به «زنا» تبدیل می‌شود. این رابطه می‌تواند از نوع بوسیدن، لمس نامحرم و… باشد. به این عمل رابطه نامشروع دون زنا
می‌گویند.

گفتنی است، این قانون تنها در روابط افرادی تعریف می‌شود که به سن بلوغ رسیده‌اند. همچنین، می‌توان گفت که اثبات این رابطه از زنا آسان‌تر است.

ارکان تشکیل‌دهنده جرم رابطه نامشروع

هر جرم دارای سه رکن اصلی است که در این بخش به عناصر تشکیل‌دهنده جرم روابط نامشروع به آن می‌پردازیم.

۱. رکن قانونی رابطه نامشروع:

یعنی آن ماده‌ای که در قانون به آن اشاره شده یا به عبارتی، قانونی که رابطه نامشروع را جرم‌انگاری کرده است. بر اساس ماده ۶۳۷ قانون مجازات اسلامی مصوب ۷۵، هرگاه زن و مردی که بین آن‌ها «علقه» زوجیت نباشد (عقد دائم یا موقتی بین آن دو نفر جاری نشده باشد)، عملی ضد عفت غیر از زنا همچون «تقبیل» یا همان بوسیدن و «مضاجعه» (هم‌خوابی) یا بغل کردن مرتکب شوند، مجرم شناخته می‌شوند.

۲. رکن مادی رابطه نامشروع:

رکن مادی، رفتار مجرمانه‌ای است که این جرم را تشکیل می‌دهد. برای مثال، تماس جسمی و فیزیکی بین زن و مرد نامحرم می‌تواند یکی از ارکان مادی جرم رابطه نامشروع به شمار آید. گفتنی است، اگر در فضای مجازی پیام ارسال شود و یا چت انجام شود که نامتعارف باشد، روابط نامشروع به حساب می‌آید. محتوای عاشقانه یا جنسی یا می‌توان جزو این موارد به شمار آورد. یعنی با چنین رفتارهایی این جرم محقق می‌شود.

مثال از یک پرونده واقعی: یک زن و مرد که نامحرم بودند، روی یک موتورسیکلت نشسته و در حال حرکت بودند. همسر واقعی زن به محض مشاهده، از آن‌ها عکس می‌گیرد و پس از طی مراحل قانونی، دادگاه حکم ۹۹ ضربه شلاق تعزیری را صادر می‌کند.

۳. رکن معنوی رابطه نامشروع:

اگر فرد رفتار مجرمانه را مرتکب شود، جرم رابطه نامشروع به حساب نمی‌آید. یعنی آن فرد باید سوءنیت و قصد ارتکاب جرم را نیز داشته باشد. بنابراین، عنصر معنوی جرم روابط نامشروع به دو دسته «سوءنیت عام» و «سوءنیت خاص» تقسیم می‌شود.

به‌طور خلاصه، آن فرد باید اراده ارتکاب جرم را داشته باشد. برای مثال: اگر مرد را به سمت زن نامحرم هل دهند و ایشان به‌طور ناخواسته در آغوش زن نامحرم بیفتند، جرم محسوب نمی‌شود.

انواع رابطه نامشروع

همان‌طور که در ادامه اشاره می‌کنیم، روابط نامشروع نوع خاصی ندارد و مجازات آن برای طرفین (زن و مرد) یکسان است. اما اگر بخواهیم به برای خودمان (عام) انواع آن را تقسیم‌بندی کنیم، می‌توان به موارد زیر را اشاره کرد:

البته در نظر داشته باشید که این موارد به عنوان مثال بیان شدند و در روابط نامشروع، اصل بر نامحرم بودن طرفین است.

تفاوت رابطه نامشروع با منافی عفت چیست؟

مهم‌ترین تفاوت «عمل منافی عفت» و «رابطه نامشروع» که هر دو در قالب یک قانون (ماده ۶۳۷) تصویب شده، تماس فیزیکی است. عمل منافی عفت، تماس فیزیکی شامل بوسیدن، هم‌خوابی و… است. اما اگر تماس فیزیکی شکل نگیرد و محدود به اختلاط، چت کردن در فضای مجازی و… باشد، جرم رابطه نامشروع محقق می‌شود.

تفاوت رابطه نامشروع و زنا

این دو جرم تفاوت‌های متعددی دارند که در بخش زیر به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم: 

۱. نحوه اثبات: 

برای مثال، برای اثبات زنا شهادت ۴ مرد عادل یا ۴ بار اقرار لازم است. درحالی‌که در رابطه نامشروع با ۱ بار اقرار و ۲ شاهد ثابت می‌شود.

۲. نوع رابطه جنسی:

در زنا حتما باید دخول انجام شده باشد، اما در رابطه نامشروع دخول هم نباشد، جرم تحقق می‌یابد.

۳. نوع جرم:

زنا جرم «حدی» است، اما جرم رابطه نامشروع دون زنا «تعزیری» می‌باشد.

۴. نوع مجازات:

برای رابطه نامشروع تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری و مجازات زنا با توجه به «احصان»، «غیر احصان» و شرایط دیگر، حد «رجم»، «اعدام» و «جلد» است.

جرم رابطه نامشروع در فضای مجازی

همان‌طور که در بخش عنصر مادی گفتیم، رابطه نامشروع در فضای مجازی نیز جرم است. برای مثال، اگر مرد و زن نامحرم از طریق فضای مجازی، با یکدیگر ارتباط برقرار کرده و یک چت عاشقانه به همراه محتوای جنسی انجام دهند، جرم رابطه نامشروع یا همان روابط غیرشرعی تحقق می‌یابد و مجازات دارد. در ادامه به مجازات رابطه نامشروع نیز اشاره می‌کنیم.

قطعا اگر ارتباط فرد کاری باشد و با همکار خود ارتباط و محتوای مربوط به کار را رد و بدل کنند، جرم رابطه نامشروع محقق نمی‌شود.

رابطه نامشروع با رضایت طرفین

بسیاری از افراد این سوال را دارند که آیا رابطه نامشروع با رضایت طرفین هم جرم تلقی می‌شود؟ به‌طورکلی، اگر مرد و زن با یکدیگر محرم نباشند، جرم شکل گرفته و شامل مجازات است و رضایت طرفین در اینجا بی‌تاثیر است.

رابطه نامشروع زن و مرد

در ابتدا باید بگوییم هیچ‌گونه تفاوتی میان رابطه نامشروع زن و مرد وجود ندارد. یعنی چه زن باشد و چه مرد، همان مجازات است. همچنین، چه بحث تاهل باشد چه تجرد، هیچ فرقی در مجازات ندارد. همچنین، بهتر است بدانید تمامی این موارد در جرم «زنا» تاثیرگذار و متفاوت است.

آیا محتوای پیامک و چت در دادگاه قابل استناد می‌باشد؟

قطعا «پیامک» مدرک محسوب می‌شود و قاضی می‌تواند از مخابرات یا ارائه‌دهنده‌های سیم‌کارت، استعلام گرفته و از صحت آن مطمئن شود.

در خصوص چت پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی، می‌توان گفت تا حدود بسیار زیادی مورد تایید است. اگر پرونده فرد، وکیل داشته باشد، ایشان مستندات را به دادگاه ارائه می‌کنند.

در چنین شرایطی امکان دارد طرف مقابل اقرار کند. اما درصورتی‌که طرف مقابل محتویات چت را انکار کند، دادگاه مستندات را به پلیس فتا ارسال کرده تا از صحت آن مطمئن شود. به‌طورکلی، می‌توان گفت محتوای پیامک و چت که منجر به روابط نامشروع می‌شود، در دادگاه قابل استناد است.

ماده ۶۵۵ قانون آیین دادرسی کیفری: در هر مورد که به‌موجب قوانین آیین دادرسی و سایر قوانین و مقررات موضوعه اعم از کیفری و حقوقی، مدرک، سند، اوراق رای، نوشته، اجراییه، اثر انگشت، امضا، ابلاغ اوراق قضائی، نشانی و مانند آن لازم باشد، صورت الکترونیکی یا محتوای الکترونیکی آن حسب مورد با رعایت سازوکارهای امنیتی مذکور در مواد این قانون و تبصره‌های آن کافی و معتبر می‌باشد.

همچنین، بهتر است از تبصره زیر مطلع باشید.

تبصره ۱: در کلیه مراحل تحقیق و رسیدگی کیفری و حقوقی و ارائه خدمات الکترونیک قضائی، نمی‌توان صرفا از لحاظ شکل یا نحوه تبادل اطلاعات الکترونیکی از اعتبار بخشیدن به محتوا و آثار قانونی آن خودداری کرد. قوه قضائیه موظف است سامانه‌های امنیتی لازم را برای تبادل امن اطلاعات و ارتباطات بین اصحاب دعوی، دفاتر خدمات الکترونیک قضائی، کارشناسان، ضابطان و مراجع قضائی و سازمان‌های وابسته به قوه قضائیه ایجاد کند.

مجازات رابطه نامشروع چیست؟

مجازات این افراد تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری خواهد بود. برای مثال، قاضی پرونده می‌تواند ۵۰ ضربه شلاق تعزیری حکم صادر کند. گفتنی است، اگر این اعمال با اجبار یکی از طرفین صورت گرفته باشد، تنها فردی که دیگری را مجبور به این کارها کرده است، مجازات می‌شود.

مجازات تهمت رابطه نامشروع

اگر زنا و لواط را به کسی نسبت دهیم، «قذف» نامیده می‌شود و مجازات آن ۸۰ ضربه شلاق حدی است. اما مواقعی است که زنا و لواط به کسی نسبت داده نمی‌شود و صراحت کلام نیز در آن مشاهده نمی‌گردد. در این شرایط «افترای عادی» صورت گرفته و مجازات آن جزای نقدی درجه ۶ است.

مجازات بوسیدن نامحرم

بوسیدن نامحرم نیز جزو رابط نامشروع محسوب می‌شود و تا ۹۹ ضربه شلاق تعزیری مجازات دارد.

نحوه اثبات جرم رابطه نامشروع در قانون

این جرم با ادله قابل اثبات است. از مهم‌ترین مواردی که جرم رابطه نامشروع را اثبات می‌کند، موارد زیر را می‌توان نام برد:

لازم به ذکر است، موارد ذکرشده در ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی آورده شده است.

منظور از علم قاضی در پرونده‌های روابط نامشروع چیست؟

مواقعی است که دلایل عمومی مانند موارد بالا در پرونده رابطه نامشروع وجود ندارد. همچنین، اقرار صورت نگرفته و شاهد نیز وجود ندارد. اما چند عکس، چت و… از مرد و زن وجود دارد که به دادگاه ارائه می‌شود. در این شرایط، شواهد و قرائن منجر به علم قاضی می‌شود. یعنی قاضی با استناد به علم خود، رای را صادر می‌کند.

در برخی مواقع، طرفین عکس را انکار کرده و اعلام می‌کنند: «این تصویر/تصاویر فتوشاپ است.» در این شرایط، قاضی این موضوع را به مراجع مربوطه مانند «پلیس آگاهی» ارجاع می‌دهد تا در آزمایشگاه از طرفین عکس بگیرند و پس از بررسی و تطابق، نتیجه را به قاضی منتقل نمایند.

گفتنی است، در ماده ۲۱۱ آمده است که مستندات باید آشکار و قابل اتکا باشند تا منجر به علم قاضی شود. حتی در تبصره این قانون آمده است که مواردی مانند نظریه کارشناسی، تحقیقات محلی، معاینه محل، اظهارات مطلع، گزارش ضابطان و سایر قرائن می‌تواند علم آور باشد.

حکم ورود به منزل رابطه نامشروع

این کار صرفا با دستور مقام قضایی امکان‌پذیر است. در غیر این صورت ممکن نیست.

نحوه اعتراض به حکم روابط نامشروع

در ابتدا باید بگوییم که این حکم به مدت ۲۰ روز قابل اعتراض در دادگاه‌های تجدیدنظر استان است. فرد با مراجعه به «دفاتر خدمات الکترونیک قضایی» نزدیک محل سکونت خود و با ارائه دادنامه صادرشده از دادگاه بدوی و لایحه اعتراض به حکم رابطه نامشروع، اعتراض خود را ثبت می‌کند.

پس از ثبت اعتراض، پرونده به دادگاه بدوی رفته و با بررسی تمبر مالیاتی، هزینه دادرسی و… به دادگاه تجدیدنظر استان ارسال می‌شود. در این مرحله، دادگاه اعتراض را بررسی کرده و مجددا حکم صادر می‌کند.

کدام مرجع صلاحیت رسیدگی به جرم رابطه نامشروع را دارد؟

مرجع صالح برای رسیدگی به این جرم، دادگاه کیفری ۲ است. اگر پرونده در تهران باشد، مجتمع قضایی ارشاد صلاحیت رسیدگی آن را به عهده دارد.

مدارک لازم برای اثبات رابطه نامشروع

شما برای طرح شکایت به شاهدی معتبر یا صورتجلسه پلیس و همچنین، مدارک شناسایی مانند کارت ملی، پرینت اسکرین‌شات (Screenshot) پیام‌های خود نیازمند هستید. درصورتی‌که فرصت کافی برای حضور در دادگاه جهت پیگیری پرونده را ندارید، می‌توانید به یک وکیل پایه یک دادگستری وکالت دهید تا کارهای شما را پیگیری کند.

شکایت رابطه نامشروع چقدر طول می‌کشد؟

با توجه به موضوع و پیچیدگی پرونده، شعبه رسیدگی‌کننده، حجم دعاوی در دادگستری و… این زمان متغیر است و نمی‌توان به‌طور دقیق زمان خاتمه پرونده‌های رابطه نامشروع را مشخص کرد. البته این امر در پرونده‌های دیگر نیز صدق می‌کند.

نمونه رای رابطه نامشروع

۱. رابطه نامشروع به‌عنوان مقدمه برای جرم دایر کردن یا فراهم نمودن موجبات فساد و فحشا است و نمی‌توان برای آن مجازات جداگانه‌ای تعیین کرد. (دادگاه تجدیدنظر استان)

۲. ارتباط تلفنی بین زن و مرد نامحرم در کنار شواهد و قرائن دیگر مانند فرار زن از منزل زوج و سکونت در محل کار متهم می‌تواند جرم رابطه نامشروع را ثابت کند. (دیوان عالی کشور)

سخن‌ پایانی

در این مطلب تلاش کردیم تا علاوه بر مفهوم روابط نامشروع، جزئیات این جرم را نیز پوشش دهیم. امیدواریم به اکثر سوالات شما در ارتباط با رابطه نامشروع پاسخ مناسبی داده باشیم. با توجه حساسیت این موضوع، توصیه می‌کنیم در صورت نیاز از یک وکیل رابطه نامشروع کمک بگیرید. همچنین، می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات بنویسید تا توسط وکلای پایه یک دادگستری پاسخ داده شود. اگر می‌خواهید به‌صورت فوری از یک وکیل متخصص مشورت بگیرید، کافی است به بخش مشاوره حقوقی تلفنی با وکیل مراجعه کنید.

سوالات متداول